Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

Κύριος σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών :

α) με βασικές έννοιες του δικαίου οι οποίες είναι  απαραίτητες για τη διδασκαλία και την κατανόηση στη συνέχεια των μαθημάτων Δίκαιο Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος Ι και Δίκαιο Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος ΙΙ.  Οι έννοιες αυτές συνδέονται κατά βάση με το εθνικό δίκαιο και δευτερευόντως με το ενωσιακό (κοινοτικό) και διεθνές δίκαιο. Επίσης, σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις λειτουργίες των διαφόρων επιπέδων της δημόσιας Διοίκησης.

Β) με τις βασικές θεωρίες της κοινωνικής ανάλυσης, όπως αναπτύχθηκαν στην εξέλιξη του γνωστικού αντικειμένου της κοινωνιολογίας, καθώς και πραγματολογικών στοιχείων σχετικών με τη δομή και τα φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες. Στόχος, η απόλαυση από πλευράς φοιτητών των γνώσεων, των ερμηνευτικών αναλύσεων και του κριτικού αναστοχασμού γύρω από το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Πως εξειδικεύονται στις παρακάτω κατηγορίες

• Δεξιότητες

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος  οι φοιτητές θα αποκτήσουν μια γενική «εικόνα» και αντίληψη

α) για την έννοια του δικαίου, τα βασικά του χαρακτηριστικά, καθώς και το ρόλο του στη θεσμική οργάνωση των σχέσεων του πολίτη από τη μια με το κράτος στις ποικίλες εκφάνσεις του και από την άλλη μεταξύ των ίδιων των πολιτών.

β) για τις βασικες επικαθοριστικές παραμέτρους των μετασχηματισμών που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες  και ταυτόχρονα τις αμφίδρομες σχέσεις χώρου-κοινωνίας

• Ικανότητες

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές έχουν αποκτήσει την ικανότητα να αντιλαμβάνονται:

α) τη φυσιογνωμία των νομικών σχέσεων που διαμορφώνουν οι πολίτες είτε με τη Διοίκηση είτε μεταξύ τους και των αντίστοιχων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που  οι σχέσεις αυτές συνεπάγονται.

β) τον ρόλο και την σημασία των κοινωνικών φαινομένων και τις επιπτώσεις τους στον χώρο.

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο φοιτητής/φοιτήτρια και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

Οι φοιτητές θα διαθέτουν την ικανότητα αντίληψης του ρόλου και της σημασίας πρωτευόντως του δημοσίου δικαίου και δευτερευόντως του ιδιωτικού δικαίου στην οργάνωση των σχέσεων του πολίτη με τους θεσμούς, δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα, όπως και της φυσιογνωμίας και του επιπέδου των δεσμεύσεων που η νομοθεσία δημιουργεί για αυτούς (πολίτες και θεσμούς) μέσα από την παράθεση συγκεκριμένων παρα­δειγμάτων.

Οι φοιτητές θα αντιλαμβάνονται τα βασικά κοινωνικά χαρακτηριστικά του τοπικού, εθνικού και ευρωπαϊκού περιβάλλοντος καθώς και τα κύρια ερμηνευτικά πρότυπα ανάλυσης των κοινωνικών φαινομένων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον αστικό χώρο. (Στο πλαίσιο της άσκησης κριτικής και αυτοκριτικής, οι φοιτητές αρνούνται την υποταγή τους στα προτάγματα της ‘πολιτικής ορθότητας’ και στον προειλημμένο, κενό περιεχομένου, οργουελικό λόγο του τύπου ‘σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα’, ‘σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον’ ‘επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου’.)

Α. Άξονες ανάπτυξης της Εισαγωγής στο Δίκαιο

1. Η έννοια του δικαίου, ιστορικές καταβολές του δικαίου, θεωρητικές προσεγγίσεις του δικαίου, λειτουργίες του δικαίου.
2. Πηγές του δικαίου, Κανόνες του δικαίου, Αρχές του δικαίου – Εννοιολογική προσέγγιση / αποσαφήνιση των εννοιών αυτών.
3. Διακρίσεις / κλάδοι του δικαίου (δημόσιο και ιδιωτικό δίκαιο και υπό-κλάδοι του δικαίου).
4. Ερμηνεία και Εφαρμογή του δικαίου (μέθοδοι ερμηνείας: γραμματική, ιστορική, τελολογική κ.λπ.)
5. Η έννοια της έννομης σχέσης (λ.χ. ενοχική σχέση, εμπράγματη σχέση κ.λπ.), η έννοια του υποκειμένου δικαίου, τα πρόσωπα (φυσικά και νομικά) από τη σκοπιά του δημόσιου και του ιδιωτικού δικαίου.
6. Η έννοια του δικαιώματος (Τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα: [δικαιώματα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά]).
7. Δικαιώματα και συγγενείς έννοιες (λ.χ. αξίωση, θεσμός κ.λπ.), άλλες μορφές δικαιωμάτων (δικαιώματα ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου, δι­καιώ­ματα ενοχικά, εμπράγματα, κληρονομικά κ.λπ.), σύγκρουση δικαιω­μάτων και τρόποι άρσης της σύγκρουσης μεταξύ αυτών.
8. Οι θεμελιώδεις έννοιες της Δικαιοπραξίας (στο ιδιωτικό δίκαιο) και της Διοικητικής Πράξης (στο δημόσιο δίκαιο) – Είδη δικαιοπραξιών και διοικητικών πράξεων – Βασικές έννοιες εμπραγμάτου δικαίου.
9. Είδη Δικαστηρίων (αστικά διοικητικά, ποινικά). Μορφές δικαστικής προστασίας του πολίτη.
10. Η έννοια της Νομολογίας – Δράση της Διοίκησης και δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων (ακυρωτικός, ουσιαστικός έλεγχος).
11. Βασικά στοιχεία του ενωσιακού (ευρωπαϊκού / κοινοτικού) δικαίου (πρωτογενές, παράγωγο δίκαιο, Οδηγίες, Κανονισμοί κ.λπ.
12. Η θεσμική οργάνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Επιτροπή, Δικαστήριο κ.λπ.)
13. Βασικά στοιχεία του διεθνούς δικαίου (αρχές, συμβάσεις, πρωτό­κολλα κ.λπ.).

Β. Άξονες ανάπτυξης της Εισαγωγής στην Κοινωνιολογία

1. Θετικές και Κοινωνικές επιστήμες: διαφορές και συγκλίσεις
2. Ανάλυση – ερμηνεία – ‘πρόβλεψη’ στις Κοινωνικές επιστήμες.
3. Κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες ανάδειξης της Κοινωνιολογίας ως ξεχωριστό γνωστικό πεδίο.
4. Κυρίαρχα φιλοσοφικά / μεθοδολογικά ρεύματα στην ανάπτυξη της Κοινωνιολογικής σκέψης: Εμπειριοκρατία / Θετικισμός (Κοντ, Σπένσερ)
5. Κυρίαρχα φιλοσοφικά / μεθοδολογικά ρεύματα στην ανάπτυξη της Κοινωνιολογικής σκέψης: Διαλεκτική (Μαρξ).
6. Κομβικά Κοινωνιολογικά στοιχεία στη μαρξιακή προσέγγιση : ταξική διαστρωμάτωση και κοινωνικές συγκρούσεις – θεωρία μετάβασης και εξέλιξης των κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών – η εργασία ως αποκλειστικός παραγωγός αξίας.
7. Διεκδικώντας την αυτονόμησή της ως επιστημονικό πεδίο: τομές και μέθοδος στην Κοινωνιολογία του Εμίλ Ντυρκάιμ.
8. Το πρόταγμα της ερμηνείας στην Κοινωνιολογία του Μαξ Βέμπερ.
9. Η Κοινωνιολογική σκέψη στον 20ο αιώνα: η Λειτουργική σχολή, οι κύριοι εκφραστές (Τ. Πάρσονς και Κ. Μέρτον) και επικριτές της (Σ. Ράιτ Μιλς και Α. Γκούλντνερ).
10. Η Κοινωνιολογία της σχολής των κοινωνικών συγκρούσεων
11. Δομισμός και φαινομενολογία – διαλεκτικό δίπολο κοινωνιολογικής θεωρίας.
12. Σύγχρονοι στοχαστές: Τουρέν, Μπουρντιέ, Γκίντενς, Μπεκ
13. Μεθοδολογικά εργαλεία Κοινωνιολογικής έρευνας

Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται:

αφενός μεν με γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει

ανάπτυξη θεμάτων και ερωτήσεις σύντομης απάντησης, αφετέρου δε  με  δύο (μικρές) ατομικές εργασίες και μία ομαδική εργασία

 Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

 Η αξιολόγηση των φοιτητών εξαρτάται από το  εάν οι φοιτητές έχουν αποκτήσει μία σαφή  αντίληψη για το ρόλο που διαδραματίζει το δίκαιο και οι κανόνες του (γενικοί και ειδικοί) στην οργάνωση των έννομων σχέσεων του πολίτη με το κράτος στις ποικίλες εκφάνσεις του.  Οι φοιτητές γνωρίζουν τον τρόπο και τη μέθοδο αξιολόγησης, γεγονός που διασφαλίζει την αντικειμενικότητα και ισότιμη μεταχείριση.

Στην Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία οι φοιτητές αξιολογούνται επιλέγοντας (ο καθένας) δύο από τα παρακάτω:

(ι) Δύο (μικρές) ατομικές εργασίες

(ιι) Μία ομαδική εργασία καταγραφής των αποτελεσμάτων μιας έρευνας πεδίου

(ιιι) Γραπτές εξετάσεις

• Φεφές Μ. (2016), Εισαγωγή στο δίκαιο, Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη
• Σταμάτης Κ. – Τάκης Αν. (2015), Εισαγωγή στην επιστήμη του δικαίου, Εκδόσεις Σάκκουλα
• Σπηλιωτόπουλος Ε. (2010), Εγχειρίδιο διοικητικού δικαίου (τόμοι 1 και 2), Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη
• Ιντζεσίλογλου Ν. (2012), Κοινωνιολογία του δικαίου ( εισαγωγή σε μια ρεαλιστική νομική επιστήμη - διεπιστημονική προσέγγιση του νομικού φαινομένου), Εκδόσεις Σάκκουλα
• Giddens, A. (2002/2009), Κοινωνιολογία, Εκδόσεις Gutenberg
• Hughes, Μ. και Kroehler, C.J. (2007), Κοινωνιολογία: Οι Βασικές Έννοιες,
• Ritzer, G. (2012), Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία, Εκδόσεις Κριτική
• Morel, J. et al (2014) Κοινωνιολογική Θεωρία: Επισκόπηση των Βασικών Εκπροσώπων της, Εκδόσεις Προπομπός