• Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

 Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι να συμβάλλει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι οικονομικές, κοινωνικές και άλλες δυνάμεις συμβάλλουν στη δημιουργία, διαμόρφωση και εξέλιξη των πόλεων και των οικισμών γενικότερα. Σε αντίθεση με τις συνήθεις “τεχνικές” προσεγγίσεις, οι οποίες αντιλαμβάνονται τις πόλεις ως ένα σύνολο κτιρίων και υποδομών, το μάθημα αυτό προσεγγίζει τις πόλεις ως ένα σύστημα αλληλεξαρτώμενων οικονομικών σχέσεων και λειτουργιών που σε μεγάλο βαθμό προσδιορίζουν κρίσιμες παραμέτρους όπως το μέγεθος, η διάρθρωση και οι συνθήκες διαβίωσης. Το μάθημα επιδιώκει να εισάγει τους φοιτητές στις βασικές έννοιες της αστικής ανάπτυξης, να δημιουργήσει ένα κατάλληλο θεωρητικό υπόβαθρο για την κατανόηση και κριτική αφομοίωση των γενικότερων πολιτικών και των ρυθμίσεων που αναλύονται και μελετούνται στα μαθήματα της πολεοδομίας, της αστικής και της τοπικής ανάπτυξης.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές έχουν αποκτήσει τις γνώσεις που είναι απαραίτητες για την κατανόηση των βασικών εννοιών της αστικής ανάπτυξης, του τρόπου και των αιτιών δημιουργίας, μεγέθυνσης και εξέλιξης των πόλεων, των χωρικών συγκεντρώσεων ή της διασποράς των οικισμών, της εσωτερικής διάρθρωσης των πόλεων και των προβλημάτων του αστικού περιβάλλοντος. Επίσης, έχουν κατανοήσει τις διαφοροποιήσεις στις αστικές χρήσεις γης, τις αξίες των αστικών ακινήτων, των προβλημάτων του αστικού χώρου και τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ιεραρχίας και του μεγέθους των πόλεων.

Πως εξειδικεύονται στις παρακάτω κατηγορίες

• Γνώσεις

 Οι φοιτητές έχουν αφομοιώσει της βασικές έννοιες και τις θεωρίες της αστικής οικονομικής, όπως αυτό προκύπτει από την επιτυχή τελική εξέταση.

• Δεξιότητες

 Οι φοιτητές έχουν αποκτήσει στο τέλος του μαθήματος την ικανότητα εφαρμογής των γνώσεων σε πραγματικά προβλήματα, όπως προκύπτει από τις επιδόσεις τους στις εξετάσεις. Μπορούν να εφαρμόζουν τις σύγχρονες μεθόδους για την εκπλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων.

• Ικανότητες

 Αναφορικά με τις γενικές ικανότητες, τις οποίες θα πρέπει να έχουν αποκτήσει οι επιτυχόντες στο εν λόγω μάθημα, αυτές έχουν ως εξής:

• Ικανότητα ανάλυσης των βασικών προβλημάτων του αστικού και του περιαστικού περιβάλλοντος, αναζήτησης των κατάλληλων στοιχείων και μεταβλητών με τη χρήση διεθνών και εγχώριων βιβλιογραφικών και στατιστικών πηγών, ανάλυσης και σύνθεσης δεδομένων και πληροφοριών που έχουν συλλεχτεί για την εξαγωγή των κατάλληλων συμπερασμάτων και τη λήψη των αποφάσεων.

• Ικανότητα προσέγγισης των προβλημάτων και της αντιμετώπισης των μελλοντικών «προκλήσεων» στην ανάπτυξη των πόλεων μέσω της κατανόησης των σχετικών εννοιών και των ωφελειών που εξασφαλίζει η συμμετοχή στην εκπόνηση της εργασίας.
• Ικανότητα ανάλυσης των προβλημάτων του αστικού χώρου με τη χρήση των γνώσεων που έχουν αποκτηθεί σε άλλα μαθήματα και την επίλυσή τους μέσα από μια διεπιστημονική θεώρησή
• Ικανότητα στην άσκηση εποικοδομητικής κριτικής κατά τη διάρκεια παρακολούθησης του μαθήματος και των εργασιών και της ανάπτυξης ανάλογων επιστημονικών επιχειρημάτων για την επίλυση ή την ανάδειξη των προβλημάτων του αστικού χώρου

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχουν αποκτήσει οι φοιτητές και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα αφορούν στην ανάπτυξη δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης, μέσα από την ανάλυση των προβλημάτων του αστικού χώρου, τη συσχέτιση ή τη σύνδεσή τους με τις σχετικές θεωρητικές προσεγγίσεις και του γενικότερου προβληματισμού που τίθεται και διαμορφώνεται στη διάρκεια του εξαμήνου, στον οποίο συμμετέχουν οι φοιτητές και για τον οποίο καλούνται να προτείνουν εφαρμοσμένες και επαρκώς αιτιολογημένες λύσεις

1. Συνοπτική αναφορά στην ιστορική εξέλιξη των πόλεων, 2. Αστικοποίηση, Συνέπειες της αστικοποίησης, Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις για την αστικοποίηση, Αστικοποίηση και οικονομική ανάπτυξη, Κόστος συμφόρησης και βέλτιστο μέγεθος των πόλεων, Τα στάδια της αστικοποίησης, Σύγχρονες μορφές αστικής ανάπτυξης, Η αστικοποίηση στην Ελλάδα, 3. Μεταφορικό κόστος και χώρος, Η επιλογή της θέσης εγκατάστασης της επιχείρησης σε μονοδιάστατο υπόδειγμα, 4. Ο τόπος εγκατάστασης των επιχειρήσεων στο χώρο, Οι βασικές θεωρίες των von Thünen, Weber, Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους, Η προσέγγιση της χωροθετικής αλληλεξάρτησης – Ανάλυση της περιοχής αγοράς, Συμπεριφορικές προσεγγίσεις, Οικονομίες συγκέντρωσης και χωροθέτηση επιχειρήσεων, Κύκλος ζωής των προϊόντων και χωροθέτηση των επιχειρήσεων, Οι μαρξιστικές προσεγγίσεις, 5. Χωρική κατανομή των οικισμών, Οικονομίες χωρικής συγκέντρωσης, Οι συστάδες ή συμπλέγματα (clusters) επιχειρήσεων, Η προσέγγιση της κεντρικής θέσης του Christaller, Η προσέγγιση της κεντρικής θέσης του Lösch, 6. Το μέγεθος και η ιεραρχία των πόλεων, Το μέγεθος των πόλεων και η ανάπτυξή τους, Η κατανομή του πληθυσμού των οικισμών στην Ελλάδα. Πρότυπα κατανομής πόλεων ανάλογα με τον πληθυσμό τους, Ο κανόνας της τάξεως μεγέθους, Το πρότυπο της πρωτεύουσας πόλης, 7. Αστικές χρήσεις γης, Ο ανταγωνισμός στην αστική αγορά γης κατά κλάδο δραστηριότητας, Το υπόδειγμα προσφοράς ενοικίου για κατοικία, Περιβαλλοντικά προβλήματα και υπόδειγμα προσφοράς ενοικίου για κατοικία,  Αστική ανάπτυξη και μεταβολή αξίας ακινήτων, 8. Αστική Πολιτική και φορείς άσκησης αστικής πολιτικής, Αναπλάσεις αστικών περιοχών, Η εισροή των ευπόρων gentrification, Η δημιουργία ζωνών πρασίνου, Νομιμοποιήσεις αυθαίρετα δομηθέντων κτισμάτων, Οικοδομικοί συνεταιρισμοί, 9. Εσωτερική διάρθρωση των πόλεων, Το υπόδειγμα των ομόκεντρων ζωνών concentric zone Burgess, Το υπόδειγμα των ακτινωτών τομέων H. Hoyt, Το υπόδειγμα των πολλαπλών πυρήνων Harris και Ullman, Τα πρότυπα ανάπτυξης των πόλεων στην Ελλάδα, Ο συντελεστής δόμησης και η πυκνότητα δόμησης των πόλεων, Αραιά δομημένη ή πυκνή και συνεκτική πόλη; 10. Το αστικό περιβάλλον, Πόλη, αειφορία και βιωσιμότητα, Χρήσεις γης στην πόλη και το αστικό περιβάλλον, Αστικό πράσινο και η περιβαλλοντική του αξία, Μεταφορικά δίκτυα και αστικό περιβάλλον, Δόμηση και αστικό περιβάλλον.

Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

Τα κριτήρια αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται συνδέονται με τα μαθησιακά αποτελέσματα, αφού αξιολογείται έμμεσα η ικανότητα των φοιτητών να εξωτερικεύσουν τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει και το βάθος κατανόησης του βασικού περιεχομένου του μαθήματος.

Το σύστημα και τα κριτήρια αξιολόγησης είναι σε γνώση των φοιτητών, και κρίνονται ως επαρκή για την αποτύπωση του βαθμού κατανόησης του μαθήματος και σε βάθος γνώσης του περιεχομένου του.

Η εξεταστική διαδικασία αξιολογείται έμμεσα, αφού ζητείται από τους φοιτητές να διατυπώσουν την άποψή τους για μετά τη λήξη των εξετάσεων, ενώ οι φοιτητές μπορούν να δουν το γραπτό τους εφόσον επιθυμούν και να διαπιστώσουν ποια λάθη έχουν κάνει και να διατυπώσω τις παρατηρήσεις μου σε αυτά

• Πολύζος Σ. (2015), Αστική Ανάπτυξη, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.
• McCann P. (2003), Αστική και Περιφερειακή Οικονομική, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
• Πολύζος Σ., Πετράκος Γ. (2001), Χωροθέτηση των Επιχειρήσεων στην Ελλάδα: Ανάλυση Προσδιοριστικών Παραγόντων και εμπειρική διερεύνηση, ΤΟΠΟΣ, 17, 93-123.
• Πετράκος Γ. Μερδάκης Π. (1997), Οι πρόσφατες μεταβολές του ελληνικού συστήματος των αστικών κέντρων, ΤΟΠΟΣ, 12, 77-103.
• Αργύρης Θ. (1987), Οικονομική του Χώρου, Τόμοι Ι, ΙΙ, Θεσσαλονίκη.
• Petrakos G. Economou D. (2002), The Spatial Aspects of Development in Southeastern Europe, Spatium, 8, 1-13.
• Πετράκος Γ, Τσουκαλάς Δ. (1999), Μητροπολιτική συγκέντρωση στην Ελλάδα, μια εμπειρική διερεύνηση, στο Οικονόμου Δ. και Πετράκος Γ. (επιμ.) Η ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων, Διεπιστημονικές προσεγγίσεις αστικής ανάλυσης και πολιτικής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.
• Polyzos S., Minetos D. Niavis S. (2013), “Driving factors and empirical analysis of urban sprawl in Greece”, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management Journal, vol. 8(1), pp. 5-29.
• Polyzos S., Minetos D. (2009), “Informal housing in Greece: A quantitative spatial analysis”, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management Journal, 2(11), pp. 7-33.
• Christopoulou O., Polyzos S., Minetos D. (2007), "Peri-urban and Urban Forests in Greece: Obstacle or Advantage to Urban Development", Management in Environmental Quality, An International Journal, vol. 18(4), pp. 382-395.
• Tsiotas D. Polyzos S, Anastasiou A. (2014), Rank-Size distribution of Greek cities: a Regional Analysis MIBES Transactions International Journal, vol. 8, pp. 164-173.
• Πολύζος Σ, Αναστασίου Α., Γεράκη Μ. (2013). «Η αναπτυξιακή πορεία των μικρών πόλεων στην Ελλάδα», PRIME International Journal, vol. 6, pp. 138-156.
• Συναφή επιστημονικά περιοδικά: Management in Environmental Quality, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, International Journal of Urban and Regional Research, European Urban and Regional Studies, City, Urban Studies, Journal of Real Estate Finance and Economics, Environment and Urbanization, Housing, Theory and Society, Housing Studies, Town Planning Review, Urban Forum, European Journal of Transport and Infrastructure Research, Urban Policy and Research, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, Journal of Public Transportation, Journal of Urban Regeneration and Renewal, European Journal of Spatial Development, Journal of Urban and Environmental Engineering, Architecture, City and Environment, Urban Habitats, ΤΟΠΟΣ, ΑΕΙΧΏΡΟΣ.