Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

Σκοπός του μαθήματος είναι: 1) να συμβάλλει στην κατανόηση από τους φοιτητές μας αφενός μεν των αιτιών και των επιπτώσεων που έχουν οι τάσεις υπερ- συγκέντρωσης του πληθυσμού στο χώρο, αφετέρου δε του τρόπου με τον οποίο τόσο η κατανομή του πληθυσμού στο χώρο όσο και οι πολλαπλές μορφές κινητικότητας (μεταναστεύσεις, κινητικότητα στο πλαίσιο της εργασίας, κ.ά) αποτελούν βασικές συνιστώσες για το σχεδιασμό χωρικών και αναπτυξιακών πολιτικών και κυρίως 2) να δώσει την δυνατότητα στους φοιτητές μας να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις (μεθόδους και τεχνικές) για την ανάλυση των διαφόρων μορφών γεωγραφικής κινητικότητας

Γνώσεις

Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η παροχή εξειδικευμένων γνώσεων σε φοιτητές που έχουν τις βασικές γνώσεις στην πληθυσμιακή ανάλυση και ενδιαφέρονται να εμβαθύνουν στην ανάλυση της γεωγραφικής κινητικότητας και στην διερεύνηση των άμεσων επιπτώσεων της στον σχεδιασμό, καθώς η συνιστώσα «μετανάστευση» δεν προσδιορίζει απλώς την κατανομή του πληθυσμού στο χώρο αλλά και την φυσιογνωμία του. Υπό αυτό το πλαίσιο, η ανάλυση των διεθνών μεταναστευτικών ρευμάτων και της «εσωτερικής» κινητικότητας με τη χρήση των κατάλληλων μεθόδων και τεχνικών αποτελούν την ικανή συνθήκη όχι μόνον για την κατανόηση των διαχρονικών αλλαγών της κατανομής πληθυσμού στον χώρο αλλά και για την διαμόρφωση πολιτικών στα πεδία της περιφερειακής ανάπτυξης και της χωροταξίας-πολεοδομίας

Δεξιότητες

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/ -τρια έχει αποκτήσει τις βασικές γνώσεις των μεθόδων και τεχνικών ανάλυσης της γεωγραφικής κινητικότητας

Ικανότητες

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/ -τρια ταυτόχρονα έχει τη ικανότητα να αξιοποιήσει τις αποκτηθείσες γνώσεις και δεξιότητες στα πλαίσια της εκπόνησης εξειδικευμένων μελετών και ερευνών, όπου υπεισέρχεται η γεωγραφική κινητικότητα και λαμβάνονται υπόψη οι άμεσες επιπτώσεις της.

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο φοιτητής/φοιτήτρια και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

– Λήψη αποφάσεων

– Αυτόνομη εργασία

– Ομαδική εργασία

– Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

– Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

– Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

ΜΕΡΟΣ Ι: Κατανομές Πληθυσμού

Διάλεξη 1: Η κατανομή του πληθυσμού στον χώρο, ελληνική και διεθνής πραγματικότητα

Διάλεξη 2: Οι υπερ-συγκεντρώσεις του πληθυσμού και η δημιουργία των μητροπολιτικών περιοχών στις ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη

Διάλεξη 3: Ο ρόλος των δημογραφικών μεταβλητών, και ειδικότερα της μετανάστευσης, στην άνιση κατανομή του πληθυσμού στον χώρο (το παράδειγμα της Ελλάδας)

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: Θεωρίες μετανάστευση

Διάλεξη 4: Θεωρητικές προσεγγίσεις της γεωγραφικής κινητικότατης (Ι)

Διάλεξη 5: Θεωρητικές προσεγγίσεις της γεωγραφικής κινητικότατης (ΙΙ)

ΜΕΡΟΣ IΙI: Εξωτερική και Εσωτερική μετανάστευση

Διάλεξη 6: Τα διεθνή μεταναστευτικά ρεύματα, πρόσφυγες και μετανάστες/παλαιά και νέα μεταναστευτικά ρεύματα

Διάλεξη 7: Η εσωτερική μετανάστευση στις ανεπτυγμένες χώρες και ειδικότερα στην Ελλάδα

ΜΕΡΟΣ IV: Οι πολλαπλές διαστάσεις της κινητικότητας πληθυσμού

Διάλεξη 8: Η γεωγραφική κινητικότητα, εννοιολογικές αποσαφηνίσεις, πηγές και δεδομένα για την μελέτη των μεταναστευτικών ροών

Διάλεξη 9: Έμμεση και άμεση εκτίμηση των μεταναστευτικών ροών

Διάλεξη 10: Πίνακες πιθανοτήτων για την μελέτη της γεωγραφικής κινητικότητας

Διάλεξη 11: Δόμηση ανάλυση πινάκων εισροών- εκροών

Διάλεξη 12: Χωρικά μοντέλα κινητικότητας (Ι)

Διάλεξη 13: Χωρικά μοντέλα κινητικότητας (ΙΙ)

Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

Το περίγραμμα του μαθήματος αναφέρει τον τρόπο αξιολόγησης των φοιτητών/φοιτητριών και βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα του ΤΜΧΠΠΑ

Η αξιολόγηση θα γίνει βάσει 2 μικρών τεστ προόδου στην διάρκεια του εξαμήνου που περιλαμβάνουν ερωτήσεις πολλαπλής απάντησης και μιας ατομικής εργασίας η οποία θα παρουσιάζεται δημοσίως.

• Anselin, L., (1988), Spatial Econometrics: Methods and Models, Kluwer.
• Anselin, L., (1995), ‘Local Indicators of Spatial Association—LISA’, Geographical Analysis 27 (2) 93–115.
• Cooke T.J., (2012), Internal Migration in Decline, The Professional Geographer, 65:4, 664-675, DOI: 10.1080/00330124.2012.724343
• Kalogirou, S., (2003), ‘The statistical analysis and modeling of internal migration flows within England and Wales’. Διατριβή. Newcastle: University of Newcastle.
• Greenwood, M. J., (2005), “Modeling migration”. In Encyclopedia of social measurement, edited by: Kempf-Leonard, K. 725–34. Amsterdam: Elsevier.
• Sharma, A., (2012), ‘Exploratory spatial data analysis of older adult migration: A case study of North Carolina’, Applied Geography, 35 (1-2) 327-333.