• Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

Οι κύριοι στόχοι του μαθήματος είναι η κριτική αφομοίωση, αφενός, των γεωγραφικών παραγόντων που είναι σημαντικοί για τον τουρισμό, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, και, αφετέρου, των βασικών χαρακτηριστικών του στρατηγικού σχεδιασμού των αντίστοιχων δραστηριοτήτων με αναφορά στο ρόλο τόσο της ανθρώπινης δράσης όσο και της κοινωνικής δομής.

Η κύρια σκοπιμότητα του μαθήματος είναι η ειδικευμένη γνώση των ατόμων που ενδιαφέρονται να εργαστούν τόσο ως πολεοδόμοι-χωροτάκτες, όσο και ως στελέχη φορέων και εταιριών σχετικών με δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.

• Γνώσεις

Απόκτηση γνώσης για τις ανθρώπινες ανάγκες και επιθυμίες για αναψυχή, διαχείριση του ελεύθερου χρόνου και τουρισμού ως βασική προϋπόθεση για την κατανόηση των σύγχρονων ζητημάτων και εννοιών της τουριστικής ανάπτυξης.

• Δεξιότητες

Κατανόηση βασικών εννοιών της τουριστικής ανάπτυξης με στόχο την σύνθεση προτάσεων αναφορικά με την τουριστική ανάπτυξη και την αξιολόγηση των σχετικών μέτρων, σχεδίων και πολιτικών.

Οι δεξιότητες που λαμβάνουν μέσω του συγκεκριμένου μαθήματος κυριως νοητικές.

1.3 Ικανότητες

Στο τέλος του μαθήματος, οι φοιτητές/ριες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις προσωπικές, κοινωνικές και μεθοδολογικές δυνατότητες σε περιστάσεις εργασίας ή σπουδών και στην επαγγελματική και προσωπική τους ανέλιξη με κύριο αντικείμενο τον σχεδιασμό και οργάνωση δράσεων σχετικά με τον τουρισμό και τον ελεύθερο χρόνο στον χώρο. Είναι σε θέση να αναζητήσουν πληροφορίες, να συνδυάσουν και να οργανώσουν όλες τις γνώσεις που έλαβαν και να τις αξιολογήσουν υπεύθυνα.

Οι φοιτητές αποκτούν την ικανότητα επιστημονικής ανάλυσης και οργάνωσης του χώρου σε όλες τις κλίμακες (τμήμα πόλης-πόλη-περιφέρεια) σε σχέση με τις δραστηριότητες του τουρισμού και του ελεύθερου χρόνου και τη δυνατότητα τεκμηριωμένης διατύπωσης προτάσεων σχεδιασμού του τουρισμού και του ελεύθερου χρόνου.

Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος) το μάθημα συνεισφέρει στην απόκτηση των ακόλουθων:

-Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών,

-Ομαδική εργασία,

-Εργασία σε διεθνές και διεπιστημονικό περιβάλλον,

– Δημιουργία νέων ερευνητικών ιδεών

– Σχεδιασμό και διαχείριση έργων

– Σεβασμό στο περιβάλλον

– Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Το μάθημα εισάγει τις έννοιες του ελεύθερου χρόνου και του τουρισμού που αποτελούν βασικούς παράγοντες ανάπτυξης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στον χώρο.

Αναφορικά με τις τουριστικές δραστηριότητες, το μάθημα εξετάζει όλες τις κλίμακες του χώρου. Αναφορικά με τις πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες δίνει έμφαση στην πολεοδομική διάσταση, στο πλαίσιο, ωστόσο, της ενιαίας αντιμετώπισης του χώρου και του χρόνου. Η γεωγραφική έμφαση είναι στην Ελλάδα, παράλληλα ωστόσο, με την αξιολόγηση της διεθνούς (κυρίως Ευρωπαϊκής) εμπειρίας. Θα παρουσιαστούν και μελέτες περίπτωσης από τον Ελλαδικό και διεθνή χώρο. To μάθημα διαρθρώνεται στις ενότητες και καλύπτει τα θέματα που ακολουθούν:

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Η έννοια του σχεδιασμού του χρόνου και του ελεύθερου χρόνου.

Νέες έννοιες

Σχεδιασμός για τον τουρισμό και τον ελεύθερο χρόνο στην πόλη

Η ποιότητα ζωής στην πόλη σε σχέση με το τρίπτυχο αναψυχή-πολιτισμός-τουρισμός

Κλιματική αλλαγή, και ελεύθερος χρόνος

Εισαγωγή στο σχεδιασμό και τη διαχείριση των Ειδικών Γεγονότων

Διαχείριση και μάρκετινγκ δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου και τουρισμού

Αθλητισμός

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

H ανάπτυξη του τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο

Νέες τάσεις στον τουρισμό, ειδικές μορφές τουρισμού

Σχεδιασμός τουρισμού σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο

Εθνικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πολιτιστικός και χρονικός σχεδιασμός στην πόλη – Αθήνα

Clusters πολιτισμού και αναψυχής στις σύγχρονες πόλεις – Aθήνα

Πολιτιστικές βιομηχανίες – Δημιουργική Πόλη

Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

Τα θέματα των ατομικών εργασιών προτείνονται μέσα από έναν ειδικά διαμορφωμένο κατάλογο θεμάτων που καλύπτει τα σύγχρονα ζητήματα και τις έννοιες που αφορούν στο μάθημα. Η εκπόνηση της εργασίας, η οποία παρακολουθείται από τους διδάσκοντες καθόλη τη διάρκεια του εξαμήνου, προϋποθέτει την ανάλυση και σύνθεση θεωρητικών κειμένων, τη συγκέντρωση ποικίλων δεδομένων και την πιθανή έρευνα πεδίου στην περιοχή διερεύνησης, την κριτική αξιολόγηση των εφαρμοζόμενων σχεδίων και πολιτικών, τη διατύπωση προτάσεων με βάση τη γνώση που έχουν αποκτήσει οι φοιτητές συμμετέχοντας στο μάθημα. Μέσα από τις διορθώσεις της εργασίας και την τελική παρουσίαση, αλλά και από τη γενική συμμετοχή του φοιτητή στις διαλέξεις, οι διδάσκοντες είναι σε θέση να αξιολογήσουν την επίδοσή τους στους παραπάνω επιμέρους μαθησιακούς στόχους

Ναι, το σύστημα αξιολόγησης είναι επαρκές, σαφές και εν γνώσει των φοιτητών εφόσον αναλύεται στο περίγραμμα του μαθήματος που διανέμεται στο πρώτο μάθημα και αναρτάται στο eclass.

Όλα τα μαθήματα περιλαμβάνουν διαδικασία αξιολόγησης των διδασκόντων, της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της εξεταστικής διαδικασίας από τους φοιτητές. Η διαδικασία αξιολόγησης γίνεται ανώνυμα και ηλεκτρονικά με ευθύνη της Γραμματείας και υπάρχει απόλυτη διαφάνεια

• ΤΣΑΡΤΑΣ Π., ΛΥΤΡΑΣ,Π. (επ.) (2017) Τουρισμός,, Τουριστική Ανάπτυξη: Συμβολές Ελλήνων Επιστημόνων, Αθήνα: Παπαζήσης. [κυρίως τα κείμενα των Δέφνερ, Κοκκώση, Τσάρτα]
• ΚΟΚΚΩΣΗΣ, Χ., ΤΣΑΡΤΑΣ Π., ΓΚΡΙΜΠΑ, Ε. (2011) Ειδικές και Εναλλακτικές Μορφές τουρισμού, Αθήνα: Κριτική.
• ΚΟΚΚΩΣΗΣ, Χ. και ΤΣΑΡΤΑΣ Π. (2001) Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη και Περιβάλλον, Αθήνα: Κριτική. [κεφάλαια 1, 2.1, 3, 4, 6, 8, 9, 10]
• ΑΥΔΙΚΟΣ, Β., ΚΑΛΟΓΕΡΕΣΗΣ, Θ. (επ.) (2017) Κείμενα για την Δημιουργική Οικονομία, Θεσ/νίκη: Επίκεντρο.[κυρίως το κείμενο των Καραχάλη & Δέφνερ]
• ΑΦΟΥΞΕΝΙΔΗΣ, A. (επ.) (2012) Η Ανισότητα στην Εποχή της Κρίσης: Θεωρητικές και Εμπειρικές Διερευνήσεις, Αθήνα: Προπομπός, [το κείμενο των Συρακούλη, Κ. & Δέφνερ, Α. ‘Οι ανισότητες στον ελεύθερο χρόνο της νεολαίας στην πόλη: Εμπειρικά αποτελέσματα από τη Λάρισα και τον Βόλο’, σσ. 121-132].
• ΔΕΦΝΕΡ Α. (1999/2005), ‘Πολιτιστικός τουρισμός και δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου: η επίδραση στις λειτουργίες των πόλεων’, στο Δ. Οικονόμου και Γ. Πετράκος (επ.) Η Ανάπτυξη των Ελληνικών Πόλεων: Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις Αστικής Ανάλυσης και Πολιτικής (Βόλος/ Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας/ Gutenberg), 113-152.
• ΔΕΦΝΕΡ Α. (2000) “Οι Πολιτιστικές Βιομηχανίες στην Αθήνα ως Περίπτωση Πολιτιστικού Σχεδιασμού“, στο Γοσποδίνη, Α., Χριστοπούλου, Ο., Ψυχάρης, Γ. (επ.) Δεκαεπτά Κείμενα για το Σχεδιασμό, τις Πόλεις και την Ανάπτυξη: Συλλογικός Τόμος για τα Δέκα Χρόνια Λειτουργίας του Τμήματος Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος, σελίδες 251-296.
• ΔΕΦΝΕΡ Α. (2000/2002) “Η Κατανομή των Πολιτιστικών Χώρων στην Αθήνα”, στο Θ. Μαλούτας (επ.) Κοινωνικός και Οικονομικός Άτλας της Ελλάδας. Τόμος Ι: Οι Πόλεις, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας/ ΕΚΚΕ, Βόλος/ Αθήνα, 2000, σελίδες 76-77.
• ΔΕΦΝΕΡ Α. (2002α) "Η Σημασία της Σύνδεσης Πολιτιστικού και Χρονικού Σχεδιασμού για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων", Τόπος, τεύχος 18-19, 197-213.
• ΔΕΦΝΕΡ, Α. (2004) ‘Μπορεί η Ψυχαγωγία να Αποτελέσει Αντικείμενο Σχεδιασμού; Η Περίπτωση των Εστιατορίων στο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Πρωτεύουσας’, στο Οικονόμου, Δ., Σαρηγιάννης, Γ., και Σερράος, Κ. (επιμ.) Πόλη και Χώρος από τον 21ο στον 21ο Αιώνα: Τιμητικός Τόμος για τον Καθηγητή Αθανάσιο Ι. Αραβαντινό, Αθήνα/ Βόλος: ΕΜΠ/ ΤΜΧΠΠΑ/ ΣΕΠΟΧ, 2004, σελίδες 173-184.
• ΔΕΦΝΕΡ, Α. (2008) ‘Oι Πολυκινηματογράφοι στην Ελλάδα: ‘Τοπικοί’ ή ‘Παγκόσμιοι’ Χώροι;’, στο Γοσποδίνη, Α. (επ.) Διάλογοι για το Σχεδιασμό του Χώρου και την Ανάπτυξη, Αθήνα: Κριτική, σελίδες 149-168.
• ΔΕΦΝΕΡ, Α. (2009) ‘Τα θεματικά πάρκα ως σημείο σύγκλισης Πολεοδομίας, Πολιτισμού και Τουρισμού’ στο 25 Κείμενα για το Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη του Χώρου: Συλλογικός Τόμος για τα 20 Χρόνια Λειτουργίας του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος, σελίδες 263-293.
• Δέφνερ, Α. (2011) ‘Η αναπαράσταση της πόλης σε πρόσφατες βορειοαμερικανικές τηλεοπτικές σειρές ως στοιχείο πολιτιστικού σχεδιασμού’, 9o Εθνικό Συνέδριο του Ελληνικού Τμήματος του ERSA Περιφερειακή Ανάπτυξη και Οικονομική Κρίση: Διεθνής Εμπειρία και Ελλάδα, Αθήνα, 7 σελίδες
• HALL, T (1998/2005) Αστική Γεωγραφία, Αθήνα: Κριτική. [πολιτιστικές βιομηχανίες: σσ. 89-93, πρόσφατη αστική αλλαγή: σσ. 138-145, πολιτιστικά ζητήματα: σσ. 216-220, αστικοί χώροι πρασίνου: σσ. 238-243]
• Harris, David (2004/2011) Ελεύθερος Xρόνος: Θεωρία και Πράξη, Αθήνα: Πλέθρον.
• ΚΑΡΑΧΑΛΗΣ Ν. (2010), «Πολιτιστικές περιοχές, Αστική Ανάπλαση και Εξευγενισμός στην Αθήνα, το Μάντσεστερ και τη Βαρκελώνη», Πρακτικά του 9ου Πανελλήνιου Γεωγραφικού Συνεδρίου, Χαροκόπειο 4-6 Νοεμβρίου 2010, Αθήνα σελ. 423-432.
• ΚΟΝΣΟΛΑ, Ν. (2006) Πολιτιστική Ανάπτυξη και Πολιτική, Αθήνα: Παπαζήσης.
• Le Corbusier (1943/1987) Η Χάρτα των Αθηνών, Αθήνα: Ύψιλον. (Συγκεκριμένα τα κεφάλαια ‘Ψυχαγωγία’ και ‘Ιστορική κληρονομιά των πόλεων’, σελίδες 65-71 και 91-94)
• STEVENSON, D. (2003/2007) Πόλεις και Αστικοί Πολιτισμοί (Αθήνα: Κριτική). [κεφ. 6, 7, 8]
• BAUD-BOVY M. και LAWSON F. (1977/1998), Tourism and Recreation: Handbook of Planning and Design (Oxford: Architectural Press/ Butterworth-Heinemann).
• Deffner, A., Konstadakopulos, D. and Psycharis, Y. (2003) (eds) Culture and Regional Economic Development Cultural, Political and Social Perspectives, Volos: University of Thessaly Press.
• Deffner, A., Labrianidis, L. (2005) “Planning Culture and Time in a Mega Event: Thessaloniki as the European City of Culture,1997”, International Planning Studies, Vol. 10, No. 3-4, 2005, pp. 241-264.
• Karachalis, N. (2011), «The regeneration of inner city neighbourhoods and the role of cultural industries: The case of Psiri in Athens». In Cremaschi Μ., Eckhard F. (eds.), Changing Places, Urbanity, Citizenship, and Ideology in the New European Neighbourhoods, Techne Press, Amsterdam¸ pp.142-159.
• Karachalis, N. Deffner A. (2012), “Rethinking the Connection Between Creative Clusters and City Branding: the Cultural Axis of Piraeus”, Quaestiones Geographicae. Volume 31, Issue 4, pp. 87–97.
• Rojek, Chris, Anthony J. Veal, Susan M. Shaw (eds) (2007) A Handbook of Leisure Studies, Basingstoke: Palgrave Macmillan
• ΔΕΦΝΕΡ, Α. (1999/2006), Σχεδιασμός για τον Ελεύθερο Χρόνο (Τουρισμός-Πολιτισμός-Αθλητισμός), Βόλος: Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. [κεφάλαια 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10]
• Συναφή επιστημονικά περιοδικά: Annals of Tourism Research, Journal of Leisure Research, Journal of Sustainable Tourism, Journal of Tourism Studies, Leisure Sciences, Managing Leisure, Society and Leisure, Tourism Management, Tourismos.