Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση με την εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων / μελετών και η κατανόησή τους ως κανονιστικά εργαλεία σχεδιασμού, που έχουν σκοπό να εξειδικεύσουν τα πρότυπα πολεοδομικής οργάνωσης σε μία γειτονιά (πολεοδομική ενότητα) ή έναν οικισμό, καθώς και να καθορίσουν κανόνες και όρους για τη χρήση, τη δόμηση και την εν γένει εκμετάλλευση του εδάφους στον αστικό χώρο. Βάσει της ελληνικής νομοθεσίας, αυτός ο τύπος σχεδίου εντάσσεται στο δεύτερο επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού (Ρυμοτομικά Σχέδια Εφαρμογής, όπως σήμερα αναφέρονται), τα οποία αποτελούν την εξειδίκευση και εφαρμογή των σχεδίων του πρώτου επιπέδου (Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια). Με τα σχέδια αυτά εξειδικεύονται, σε κλίμακα πόλης ή οικισμού ή τμημάτων αυτών ή σε ζώνες και περιοχές ειδικών χρήσεων, οι ρυθμίσεις των Τοπικών ή Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ή μέχρι πρότινος των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων και Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης) περί χρήσεων γης και όρων δόμησης και καθορίζονται επακριβώς οι κοινόχρηστοι, κοινωφελείς και οικοδομήσιμοι χώροι της προς πολεοδόμηση περιοχής, καθώς και τα διαγράμματα των δικτύων υποδομής.

Γενικά το μάθημα στοχεύει στην κατανόηση των βασικών θεωρητικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που αφορούν στην εκπόνηση πολεοδομικών μελετών, με αναφορές και στη διαδικασία του σχεδιασμού. Πέρα από την εξοικείωση με τα βασικά στοιχεία αυτού του επιπέδου σχεδιασμού, τις έννοιες, τεχνικές και μεθοδολογίες για την εκπόνηση των οικείων μελετών, οι φοιτητές θα αποκτήσουν θεωρητικές γνώσεις της τρέχουσας επιστημονικής συζήτησης, και θα εξοικειωθούν με πτυχές του σύγχρονου θεσμικού πλαισίου του πολεοδομικού σχεδιασμού και θα εμβαθύνουν στη συνέργεια με το υπερκείμενο επίπεδο.

Το  μάθημα έχει εργαστηριακό χαρακτήρα. Περιλαμβάνει διαλέξεις και εκπόνηση ομαδικής άσκησης, που έχει ως αντικείμενο θέματα αναθεώρησης υφιστάμενων ή εκπόνησης νέων πολεοδομικών σχεδίων ρυθμιστικού χαρακτήρα, για περιοχές στην κλίμακα μίας ή περισσότερων πολεοδομικών ενοτήτων ή ενός οικισμού. Για την εκπόνηση της άσκησης χρησιμοποιούνται τα ισχύοντα θεσμικά εργαλεία και οι ισχύουσες προδιαγραφές.

Οι θεματικές του μαθήματος περιλαμβάνουν:

• Ο σύγχρονος πολεοδομικός σχεδιασμός «δευτέρου επιπέδου» στην Ελλάδα
• Περιεχόμενο και προδιαγραφές πολεοδομικής μελέτης – Φάση Πρότασης
• Ανάγκες σε κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους – Βασικές αρχές χωροθέτησης
• Αρχές βιώσιμου πολεοδομικού σχεδιασμού
• Πράσινες και μπλε υποδομές
• Ρυμοτομικό σχέδιο και πολεοδομικός κανονισμός – Παραδείγματα πολεοδομικών μελετών
• Περιβαλλοντική διαχείριση και διευθέτηση ρεμάτων

Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται με βάση τις γραπτές εξετάσεις (30%) και την εργασία (70%). Οι ενδιάμεσες προπαραδόσεις και παρουσιάσεις των διαφόρων σταδίων της άσκησης είναι υποχρεωτικές σύμφωνα με το περίγραμμα του μαθήματος.

• Αραβαντινός Α. (2007), Πολεοδομικός Σχεδιασμός για μια βιώσιμη ανάπτυξη του αστικού χώρου, Β’ αναθεωρημένη έκδοση, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα.
• Ανδρικοπούλου Ε., Γιαννακού Α., Καυκαλάς Γ. και Πιτσιάβα-Λατινοπούλου Μ. (2014), Πόλη και Πολεοδομικές Πρακτικές για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, 2η αναθεωρημένη έκδοση, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.
• Βιτοπούλου Α., Γεμενετζή Γ., Γιαννακού Α., Καυκαλάς Γ., Τασοπούλου Α. (2015), Βιώσιμες πόλεις. Προσαρμογή και ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσης, Ηλεκτρονικό Βιβλίο, Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, https://repository.kallipos.gr/handle/11419/2227
• Γιαννακούρου Γ. (2022), Δίκαιο Χωροταξίας & Πολεοδομίας, 2η έκδοση, Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα.
• Μέλισσας Δ. (2021), Οι Χρήσεις Γης, Σάκουλας, Αθήνα
• Θεοδωρίδου Λ., Καριώτου Γ. (2010), Αστικοί μετασχηματισμοί και πολεοδομικές πρακτικές, Εκδόσεις ΔΙΣΙΓΜΑ.