Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

Οι βασικοί στόχοι του μαθήματος είναι:

(α)  η θεωρητική κατάρτιση των φοιτητών σε ζητήματα αναγνώρισης, ανάλυσης του αστικού χώρου και

(β) η άσκηση των συνθετικών δεξιοτήτων των φοιτητών στον σχεδιασμό του αστικού χώρου.

• Γνώσεις

Το μάθημα συμβάλει στη θεωρητική κατάρτιση των φοιτητών σχετικά με ζητήματα αναγνώρισης και ανάλυσης της μορφολογίας του αστικού χώρου, των κυρίαρχων διεθνών Σχολών Αστικού Σχεδιασμού που κυριάρχησαν από το 2^ο μισό του 2^ου αιώνα μέχρι σήμερα και παρήγαγαν τις σύγχρονες Ευρωπαϊκές πόλεις.

•  Δεξιότητες

Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στις δεξιότητες σχεδιασμού του αστικού χώρου μέσω εκπόνησης ομαδικής σχεδιαστικής εργασίας. Ειδικότερα, το μάθημα ασκεί τους φοιτητές στην εκπόνηση μελετών που αφορούν στον σχεδιασμό και τον ανασχεδιασμό αστικών περιοχών και αστικών «κενών» που χρήζουν ανάπλασης (π.χ. παλιών υπολειτουργούντων βιομηχανικών περιοχών εντός του αστικού ιστού, παλιών στρατοπέδων εντός του αστικού ιστού, αστικών θαλασσίων μετώπων, υποβαθμισμένων και υπολειτουργούντων δημόσιων υπαίθριων χώρων όπως πλατειών, πάρκων, κ.α.).

• Ικανότητες

Το μάθημα προετοιμάζει τους φοιτητές, προσφέροντας βασικές ικανότητες αναγνώρισης και σχεδιασμού του αστικού χώρου ώστε να αντιμετωπίσουν με επάρκεια τις απαιτήσεις των μαθημάτων Πολεοδομίας: (α) Πολεοδομία Ι: Ανάλυση Αστικού Χώρου και (β) Πολεοδομίας 2: Αστικός Σχεδιασμός και Πολεοδομική Μελέτη, Ρυμοτομικό Σχέδιο, του 3ου έτους σπουδών.

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο φοιτητής/φοιτήτρια και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

• Αναγνώριση του χώρου σε μια πόλη με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του πολεοδομικού ιστού,
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία

Βασικό αντικείμενο του μαθήματος είναι ο ανασχεδιασμός αστικών περιοχών που χρήζουν ανάπλασης (π.χ. υποβαθμισμένων και υπολειτουργούντων δημόσιων υπαίθριων χώρων όπως πλατειών, πάρκων, εγκαταλειμμένων παλιών βιομηχανικών συγκροτημάτων εντός του αστικού ιστού, παλιών στρατοπέδων εντός του αστικού ιστού, παραλιακών μετώπων, κ.α). Στο πλαίσιο αυτό, το μάθημα διαρθρώνεται σε δύο ενότητες: α) τη Θεωρητική Ενότητα και β) τη Σχεδιαστική Ενότητα.

1. Η θεωρητική ενότητα περιλαμβάνει σειρά διαλέξεων που παρουσιάζουν και αναλύουν τις μορφές αστικού χώρου που προέκυψαν στα πλαίσια των βασικών προσεγγίσεων (σχολών) του αστικού σχεδιασμού στο 2ο μισό του 20ου αιώνα και μέχρι σήμερα. Ειδικότερα, αναπτύσσεται η εξής θεματολογία: Φονξιοναλισμός, οι κοινωνιολογικές προσεγγίσεις του αστικού σχεδιασμού, οι προσεγγίσεις με τη βοήθεια της περιβαλλοντικής ψυχολογίας, το Μεταμοντέρνο Κίνημα και ο τυπολογικός σχεδιασμός της πόλης, το Κίνημα της Αποδόμησης (Deconstruction) και η νεο-μοντέρνα μορφολογία του αστικού χώρου, τα φαινόμενα της Μετάπολης, τηλέπολης, και της διάχυτης πόλης, η λειτουργία του δημόσιου υπαίθριου χώρου. Επίσης, η Θεωρητική Ενότητα εστιάζει και εξειδικεύει για τη σύγχρονη ελληνική πόλη.
2. Η Σχεδιαστική Ενότητα περιλαμβάνει την εκπόνηση ομαδικής συνθετικής εργασίας (2-3 ατόμων) η οποία εντάσσεται σε έναν από τους εξής θεματικούς άξονες: Σχεδιασμός ή επανασχεδιασμός δημόσιων υπαίθριων χώρων (πλατείες, πάρκα), σχεδιασμός ειδικών αστικών κτιριακών συνόλων (π.χ πανεπιστημιακά campus, θεματικά πάρκα), ανάπλαση υποβαθμισμένων αστικών περιοχών, ανάπλαση παλιών υπολειτουργούντων βιομηχανικών περιοχών, ανάπλαση παλιών στρατοπέδων εντός του αστικού ιστού, ανάπλαση αστικών θαλασσίων μετώπων, κ.α.

Οι προτάσεις που εκπονούνται από τους φοιτητές περιλαμβάνουν Σχέδια Γενικής Διάταξης του χώρου (συνήθως κλ. 1:500, 1:1000 ), και κείμενο περιγραφής των προτάσεων ανασχεδιασμού του χώρου

Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

• Γοσποδίνη Άσπα,Μπεριάτος Ηλίας (Επιμ.) (2006) Τα νέα Αστικά τοπία, Εκδόσεις Κριτική, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 11793
• Ιωάννου Βύρων (2014) Πολεοδομικός σχεδιασμός και αρχιτεκτονική της πόλης, Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 41955396
• Γοσποδίνη Άσπα (επιμ.) (2008) Διάλογοι για το σχεδιασμό του χώρου και την ανάπτυξη, Εκδόσεις Κριτική, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 11495
• Διδακτικές Σημειώσεις της Καθ. Α. Γοσποδίνη