Το μάθημα στοχεύει στην παροχή τεχνικών και επιστημονικών γνώσεων καθώς και στην εμβάθυνση και εξειδίκευση σε θέματα σχεδιασμού συστημάτων μεταφορών και επεμβάσεων βιώσιμης κινητικότητας μέσω πρακτικής εξάσκησης και εκπόνησης ολοκληρωμένων μελετών σε πραγματικές συνθήκες. Το μάθημα επικεντρώνεται σε ειδικά θέματα και πρακτικές μεθόδους που άπτονται την «Εκπόνηση μελετών Συγκοινωνιακών Έργων και Κυκλοφοριακών Μελετών», που αποτελεί επαγγελματικό δικαίωμα των μελλοντικών αποφοίτων του Τμήματος. Επίσης, στοχεύει στην εμπέδωση της θεωρητικής γνώσης και στην πρακτική εξάσκηση σε κατευθύνσεις εφαρμογής ενός Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας. Γενικός στόχος είναι να αποκτήσουν οι φοιτήτριες/φοιτητές τις απαραίτητες γνώσεις και την πρακτική εμπειρία για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό μεταφορών και την εκπόνηση συγκοινωνιακών και κυκλοφοριακών μελετών με στόχο την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, λαμβάνοντας υπόψη την εν γένει συμπληρωματικότητα μεταξύ συγκοινωνιακού, πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.

Τα γενικά μαθησιακά αποτελέσματα περιλαμβάνουν την εμβάθυνση στις συνιστώσες του βιώσιμου συστήματος μεταφορών και την πρακτική ενασχόληση με τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό μεταφορών και την εκπόνηση συγκοινωνιακών μελετών με στόχο τη προσβασιμότητα και κινητικότητα για όλους, την περιβαλλοντική αειφορία, τον περιορισμό της κλιματικής απορρύθμισης, την ενεργειακή μετάβαση, την κοινωνική ευημερία, την οικονομική ανταγωνιστικότητα και τη βιώσιμη χωρική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα ασχοληθούν με πρακτικά θέματα (μελέτες περίπτωσης) που αφορούν σε παραδοσιακές και σύγχρονες μορφές μετακίνησης, όπως η ήπια κινητικότητα, οι δημόσιες συγκοινωνίες, οι συνδυασμένες μετακινήσεις, η διαμοιρασμένη κινητικότητα, η ηλεκτροκίνηση, τα αυτόνομα οχήματα, η μικροκινητικότητα, η κινητικότητα ως υπηρεσία, η διαχείριση της ζήτησης για μετακινήσεις κτλ.

Πως εξειδικεύονται στις παρακάτω κατηγορίες

Γνώσεις

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα έχουν αποκτήσει υψηλού επιπέδου επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις στο αντικείμενο της συγκοινωνιολογίας. Συγκεκριμένα, αναμένεται να είναι σε θέση να αναλύουν με ολοκληρωμένο τρόπο τα προβλήματα αστικής κινητικότητας, να επισημαίνουν και να αξιολογούν τις συγκοινωνιακές και εξωτερικές επιπτώσεις τους, να διαμορφώνουν τεκμηριωμένες προτάσεις και προσεγγίσεις σχεδιασμού μεταφορών και να αναπτύσσουν σενάρια και λύσεις προώθησης της βιώσιμης και καινοτόμου αστικής κινητικότητας.

Δεξιότητες

Μετά το πέρας του μαθήματος, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα μπορούν να συλλέγουν, αναλύουν και ερμηνεύουν κυκλοφοριακά και άλλα δεδομένα, αλλά και να επιλέγουν και εφαρμόζουν κατάλληλες προσεγγίσεις σχεδιασμού και εργαλεία έρευνας και μελέτης, ανάλογα με το επιμέρους αντικείμενο της μελέτης περίπτωσης. Επίσης, αναμένεται να έχουν εξοικειωθεί με τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές μετακίνησης και γενικότερα της συμπεριφοράς των μετακινούμενων, με τις αλληλεπιδράσεις του συστήματος μεταφορών με τις παραμέτρους της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και με τις καινοτόμες εφαρμογές στον τομέα της αστικής κινητικότητας.

Ικανότητες

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα έχουν κατανοήσει τα κενά και τις αδυναμίες των συμβατικών προσεγγίσεων σχεδιασμού μεταφορών. Θα έχουν αποκτήσει ικανότητες μηχανικού και μελετητή σε εργασίες πεδίου και γραφείου, και ειδικότερα στην εφαρμογή μεθόδων και εργαλείων του ολοκληρωμένου σχεδιασμού στο πλαίσιο της βιώσιμης κινητικότητας. Θα είναι σε θέση να αναλάβουν ενεργό μέρος στην εκπόνηση συγκοινωνιακών και κυκλοφοριακών μελετών και Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας.

Για την απόκτηση του Διπλώματος του Τμήματος, οι φοιτητές του Τμήματος αναμένεται ότι αποκτούν την ικανότητα επιστημονικής ανάλυσης και οργάνωσης του χώρου σε όλες τις κλίμακες (τμήμα πόλης-πόλη-περιφέρεια) και τη δυνατότητα τεκμηριωμένης διατύπωσης προτάσεων χωρικού σχεδιασμού, αστικής διακυβέρνησης και προγραμματισμού ακόμα και στοχευμένων σε συγκεκριμένους τομείς, χρησιμοποιώντας τεχνικά μέσα χωρικής ανάλυσης (π.χ. GIS), ποσοτικές – οικονομετρικές μεθόδους καθώς και εργαλεία λήψης αποφάσεων.

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο φοιτητής/φοιτήτρια και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

Με το πέρας του μαθήματος, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα έχουν αποκτήσει την ικανότητα της επιστημονικής ανάλυσης και οργάνωσης του συστήματος μεταφορών σε αστικό επίπεδο και των διασυνδέσεών του με το περιφερειακό επίπεδο, καθώς και τη δυνατότητα τεκμηριωμένης διατύπωσης προτάσεων σε συγκεκριμένους θεματικούς τομείς που άπτονται της αστικής κινητικότητας και των αλληλεπιδράσεών της, χρησιμοποιώντας τεχνικά μέσα έρευνας και ανάλυσης (συμπεριλαμβανομένης και της χωρικής ανάλυσης), ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους και εργαλεία λήψης αποφάσεων. Οι γενικές ικανότητες για τις φοιτήτριες/φοιτητές στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.
• Προσαρμογή σε νέες ανάγκες, καθώς το ειδικό αντικείμενο ανάλυσης του μαθήματος θα αλλάζει κάθε έτος.
• Συνεργασία και πρωτοβουλία στη λήψη αποφάσεων, αντιμετωπίζοντας ειδικά αντικείμενα από τον πραγματικό κόσμο με τη μορφή μελέτης περίπτωσης.
• Ομαδική εργασία με διακριτούς, αυτόνομους ρόλους για την επιτυχή αντιμετώπιση του εκάστοτε αντικειμένου ανάλυσης.
• Ανάλυση και αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας για την προσαρμογή και ανάδειξη προτάσεων στο πλαίσιο της κάθε εργασίας.
• Αξιοποίηση των γνώσεων που έχουν λάβει έως τώρα και σύνθεση δεξιοτήτων που έχουν αναπτύξει.
• Ανάπτυξη ολοκληρωμένων και τεκμηριωμένων προτάσεων, με έμφαση στην ικανοποίηση των απαιτήσεων του συγκεκριμένου ειδικού αντικειμένου, στην υιοθέτηση καινοτόμων προσεγγίσεων και πρωτότυπων ιδεών, στη διασφάλιση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης.
• Αυτοαξιολόγηση και συμμετοχή στην αξιολόγηση της δουλειάς των συμφοιτητών τους, οι οποίες θα παρουσιάζονται δημόσια κατά την εξέλιξη των μαθημάτων.
• Εξάσκηση στην παραγωγή ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης για την ολοκληρωμένη αξιολόγηση των στοιχείων της υφιστάμενης κατάστασης, την επιλογή μέσων και εργαλείων ανάλυσης και τη διαμόρφωση προσεγγίσεων και σεναρίων.

Έτσι, οι φοιτήτριες/φοιτητές θα είναι σε θέση να συμμετέχουν σε διεπιστημονικές ομάδες εργασίας στο πλαίσιο της εκπόνησης και της υλοποίησης πολιτικών χωρικού και συγκοινωνιακού σχεδιασμού. Τούτο διασφαλίζεται από το περιεχόμενο των διαλέξεων του μαθήματος καθώς και από τον τρόπο συνεργασίας με τις φοιτήτριες/φοιτητές και παρακολούθησης των εργασιών τους.

Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

• Βλαστός Θ., Μπακογιάννης Ε., Προς μια Ελλάδα με λιγότερα αυτοκίνητα. Χωρικός Σχεδιασμός και ‘Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας – ΣΒΑΚ’ απέναντι στην κλιματική αλλαγή. 2019, εκδόσεις Γρηγόρη - Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 86197319
• Γαβανάς, Ν., Παπαϊωάννου, Π., Πιτσιαβα-Λατινοπούλου, Μ., Πολίτης Ι., Αθήνα, 2015: Aστικά δίκτυα μεταφορών και διαχείριση κινητικότητας (Όχι δήλωση στον Εύδοξο-Πρόσβαση από Κάλλιπο στο: https://repository.kallipos.gr/handle/11419/2081?locale=en)