Στόχος του μαθήματος είναι η κριτική εξέταση, διερεύνηση και εμπέδωση των θεμάτων που αναφέρονται στη στρατηγική χωροταξία, κυρίως εθνικού και υπερεθνικού επιπέδου. Το βασικό πλαίσιο αναφοράς είναι η άμεση συσχέτιση του χωροταξικού σχεδιασμού με την πολιτική ανάπτυξης και την πολιτική για το περιβάλλον, η αναγκαιότητα και ο στρατηγικός χαρακτήρας του χωροταξικού σχεδιασμού σε υπερτοπικό/υπερπεριφερειακό επίπεδο και η συσχέτιση χωροταξίας – γεωπολιτικής. Το γεωγραφικό πεδίο της διερεύνησης αυτής καλύπτει τον εθνικό και ευρωπαϊκό χώρο με συγκεκριμένες αναφορές σε ζητήματα διεθνούς ενδιαφέροντος. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενσωμάτωση σύγχρονων θεμάτων στρατηγικού χαρακτήρα στο χωρικό σχεδιασμό όπως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η χωρική διακυβέρνηση, πολιτική τοπίου κ.α. Αναλύεται η σημασία της γεωπολιτικής στην εξέλιξη του χώρου.

Στο μάθημα γίνονται μια σειρά διαλέξεων που αφορούν τις παρακάτω θεματικές:

• Στρατηγική χωροταξία σε εθνική κλίμακα: μορφές εθνικού χωροταξικού προγραμματισμού και σχεδιασμού (σχέδια-πλαίσια, γενικό-ειδικά /εθνικές οδηγίες). Σχεδιασμός Μητροπολιτικών περιοχών. Θέματα στρατηγικού σχεδιασμού σε ειδικές περιοχές: παράκτιες, νησιωτικές, ορεινές περιοχές. Στρατηγικός σχεδιασμός παραγωγικών δραστηριοτήτων: Τουρισμός, Βιομηχανία, Ενέργεια κ.α.
• Χωρική Διακυβέρνηση στην Ευρώπη. Έννοιες, προσεγγίσεις. Διασυνοριακή / Διαπεριφερειακή Συνεργασία.
• Χωροταξική πολιτική σε διεθνές επίπεδο: επιλεγμένα παραδείγματα
• Γεωπολιτική και χωρικός σχεδιασμός: αστικό δίκτυο, τεχνικές υποδομές, δίκτυα μεταφορών / επικοινωνιών, υπερεθνικοί σχηματισμοί, Διεθνείς Συνθήκες, πολιτική για τις παραμεθόριες περιοχές, θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ).

Το μάθημα διεξάγεται με διαλέξεις και συζήτηση με τους φοιτητές οι οποίοι θα κληθούν να ετοιμάσουν 2-4 παρουσιάσεις σε ειδικό θέμα το οποίο θα σχετίζεται με το περιεχόμενο των διαλέξεων. Η επιλογή των θεμάτων θα γίνει σε συνεννόηση με τους διδάσκοντες στην αρχή του εξαμήνου. Η παράδοση θα περιλαμβάνει την παρουσίαση (σε MS power point ή άλλο συμβατό λογισμικό) και λίστα βιβλιογραφικών πηγών. Οι φοιτητές καλούνται να υποστηρίξουν τις θέσεις τους προφορικά.

Στη βαθμολόγηση κειμένων ή προφορικών παρουσιάσεων αξιολογούνται:

• η λογική συνοχή κειμένου ή ομιλίας, η νοηματική αλληλουχία και η ροή των επιχειρημάτων.
• ο βαθμός κάλυψης του θέματος.
• η κριτική σκέψη, η προσωπική άποψη και η τεκμηρίωσή της με λογικά επιχειρήματα.
• ο τρόπος παρουσίασης και η χρήση της σωστής ορολογίας.
• η συντακτική και γραμματική επάρκεια (σωστά Ελληνικά).

• 1. Αγγελίδης, Μ., Κάρκα, Γ. (2012), Χωρική Συνοχή: Εννοιολογική προσέγγιση και συσχέτιση με τις κοινοτικές πολιτικές, βιβλίο πρακτικών του 3ου πανελλήνιου συνεδρίου πολεοδομίας, χωροταξίας και περιφερειακής ανάπτυξης, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Βόλος
• 2. Ανδρικοπούλου, Ε., Καυκαλάς, Γρ. (2008), «Κατασκευάζοντας» το εννοιολογικό περιεχόμενο της εδαφικής συνοχής, στο: αφιέρωμα: Μεταρρυθμιστική Συνθήκη και Εδαφική Συνοχή (επιμ.) Τ.Γιαννακούρου, «Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική», τεύχος 10
• 3. Ασπρογέρακας Ε. (2004) «Ο Τομέας των Υπηρεσιών ως Πεδίο Αστικού Ανταγωνισμού: Ο Ρόλος των Πόλεων Μεσαίου Μεγέθους», Γεωγραφίες, Τεύχος 8, σελ. 50-66.
• 4. Ασπρογέρακας Ε. (2016), "Η αναπτυξιακή διάσταση της Χωροταξίας: Προοπτικές και προϋποθέσεις εφαρμογής του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αττικής", στο Παραγωγική Ανασυγκρότηση και Περιφερειακή Ανάπτυξη (Πρακτικά Συνεδρίου), 14o ΤΑΚΤΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ERSA-GR, ΑΘΗΝΑ, 24-25 Ιουνίου.
• 5. Ασπρογέρακας, Ε., Λάζογλου, Μ., (2018) «Τα Θαλάσσια Χωροταξικά Σχέδια ως Εργαλεία του Ελληνικού Συστήματος Χωρικού Σχεδιασμού» στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πρακτικά Συνεδρίου, ΤΜΧΠΠΑ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος, 27 - 30 Σεπτεμβρίου
• 6. Βασενχόβεν, Λ. (2008), Εδαφική συνοχή: Νέες κατευθύνσεις για την ανάπτυξη του χώρου και η σημασία τους για την Ελλάδα, στο: αφιέρωμα: «Μεταρρυθμιστική Συνθήκη και Εδαφική Συνοχή» (επιμ.) Τ.Γιαννακούρου, «Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική», τεύχος 10.
• 7. Γουργιώτης A, Τσιλιμίγκας Γ,. Κίζος Θ., 2012 . «Χωρικοί μετασχηματισμοί και τυπολογίες του ελληνικού τοπίου ζητήματα διαχείρισης του τοπίου», 3Ο Πανελλήνιο συνέδριο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 27 Σεπτεμβρίου 2012.
• 8. Γουργιώτης Α., 2001. «Intégration des grands espaces européens». Πρακτικά του διεθνούς συνεδρίου του Συμβουλίου της Ευρώπης, Θεσσαλονίκη 25-26 Ιουνίου 2001. Aménagement du territoire européen, no 65. Conseil de l’Europe 2002 σελ. 17-18.
• Γουργιώτης Α., 2014. «Η συμβολή του Συμβουλίου της Ευρώπης στο χωρικό σχεδιασμό και το Τοπίο». Αειχώρος, Κείμενα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.
• 10. Adoumie V, Escarras J.M. Les mobilites dans le monde 2017, Géographie Hachette
• 11. Alden, J. (2001), Planning at a national scale: a new planning framework for the UK, in ed. Albrechts, L. Alden, J. Artur da Rosa Pires (2001), “The changing institutional landscape of planning”, Ashgate Publishing Limited, Aldershot, England
• 12. Allmendinger Ph., Haugthon, G., (2013), “The Evolution and Trajectories of English Spatial Governance : “Neoliberal” Episodes in Planning”, Planning Practice & Research, 28(1):6-26.