Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του ρόλου και της σημασίας της χωροταξικής πολιτικής στη σύγχρονη πραγματικότητα και η εισαγωγή σε βασικές αρχές και μεθόδους σχεδιασμού σε υπερτοπική κλίμακα. Στο πλαίσιο αυτό προσεγγίζονται οι βασικές έννοιες της χωροταξίας και της χωροταξικής πολιτικής, με επίπεδα αναφοράς τη γενική θεωρητική προβληματική, την Ελληνική και τη διεθνή εμπειρία. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται σε ορισμένα θέματα επίκαιρα και αιχμής.

Εισαγωγή /Εννοιολογικές προσεγγίσεις: Βασικές έννοιες συναφείς με την οργάνωση  του χώρου. Κατηγορίες, μορφές και μέσα σχεδιασμού. Επίπεδα και κλίμακες σχεδιασμού – διασυνδέσεις.

Η έννοια και οι συνιστώσες της χωροταξικής πολιτικής: Πολιτική και μέσα υλοποίησης. Στόχοι και σκοπιμότητα του χωροταξικού σχεδιασμού. Oικιστική ανάπτυξη / δίκτυο. Xωρική οργάνωση του παραγωγικού συστήματος. Χωροθέτηση δραστηριοτήτων και πολιτική γης.

Περιεχόμενο πολιτικής και σύστημα Χωροταξικού σχεδιασμού στην Ελλάδα: Ιστορική εξέλιξη του Χωροταξικού Σχεδιασμού στην Ελλάδα. Κύρια χαρακτηριστικά του ελληνικού συστήματος χωρικού σχεδιασμού. Επιρροές και συγκρίσεις. Βασικό θεσμικό πλαίσιο. Μελέτες και προγράμματα χωροταξικού σχεδιασμού σε εθνικό, περιφερειακό, υποπεριφερειακό επίπεδο. Εργαλεία, δομές και όργανα του σχεδιασμού. Μητροπολιτικός Σχεδιασμός.

Χωροταξική πολιτική και Χωρική Διακυβέρνηση: Πολιτικές με χωρικές επιπτώσεις. Χωροταξία και Αναπτυξιακή πολιτική. Η έννοια της Χωρικής Διακυβέρνησης. Ο Σχεδιασμός ως εργαλείο συντονισμού των πολιτικών / οριζόντιες και κατακόρυφες διασυνδέσεις.

Εξελίξεις και τάσεις στη Χωροταξική πολιτική στην Ευρώπη. Ειδικά θέματα Ευρωπαϊκής Χωροταξικής Πολιτικής.

Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός στην Ευρώπη και την Ελλάδα.

Χωροταξία και πολιτική περιβάλλοντος / Βιώσιμη ανάπτυξη. Κλιματική αλλαγή και ζητήματα χωρικής ανθεκτικότητας. Πολιτική Τοπίου.

Το μάθημα διεξάγεται κυρίως με διαλέξεις από τους διδάσκοντες ή και προσκεκλημένους εισηγητές με εστίαση σε ορισμένα υποσύνολα της ύλης. Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί σύντομη γραπτή εξέταση, για την αξιολόγηση της επάρκειας κατανόησης της ύλης. Οι τελικές εξετάσεις είναι γραπτές.

Ο τελικός βαθμός του μαθήματος θα προκύπτει από:

1. την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών στο μάθημα και την εκπόνηση και παρουσίαση σύντομων εργασιών κατά την κρίση των διδασκόντων (20%),
2. τις τελικές γραπτές εξετάσεις (80%).

• Allmendinger P. (2017), Planning Theory, Palgrave, London.
• Asprogerakas E. & Melissas D. (2023) Reflections on the hierarchy of the spatial planning system in Greece (1999–2020), International Planning Studies, DOI: 10.1080/13563475.2023.2251692
• Asprogerakas, E., & Zachari, V. (2019) “The EU territorial cohesion discourse and the spatial planning system in Greece”. European Planning Studies, 28 (3), pp. 583-603. Διαθέσιμο στο: https://doi.org/10.1080/09654313.2019.1628925.
• Preza, E. & Asprogerakas E. (2022) Applying integrated, spatial tools in the framework of EU cohesion policy (2014-2020). European Journal of Spatial Development 19(6), 1–22. https://doi.org/10.5281/zenodo.7386416.
• Αγγελίδης, Μ. (2000), Χωροταξικός Σχεδιασμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα.
• Ασπρογέρακας, Ε. & Καλλιώρας, Δ. (2020) «Χωρικός και Αναπτυξιακός Σχεδιασμός στην Ελλάδα: ζητήματα σύμπλεξης». Αειχώρος, 31, σελ. 62-93.
• Ασπρογέρακας, Ε. (2022) «Ιεραρχία και αρχή της δεσμευτικότητας στο Ελληνικό σύστημα χωρικού σχεδιασμού.». Αειχώρος, 35.
• Ασπρογέρακας, Ε. (2022) «Παράμετροι Χωροταξικού σχεδιασμού και ανάπτυξης για την υπεράκτια αιολική ενέργεια στην Ελλάδα», Αειχώρος, 34: 181-211. DOI: https://doi.org/10.26253/heal.uth.ojs.aei.2022.853
• Βασενχόβεν, Λ., Σαπουντζάκη, Κ., Ασπρογέρακας, Ε., Γιαννίρης, Η. και Παγώνης, Θ. (2010), Χωρική Διακυβέρνηση: Θεωρία, Ευρωπαϊκή Εμπειρία και η Περίπτωση της Ελλάδας, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.
• Γουργιώτης Α, Τσιλιμίγκας Γ (2021), Χωροταξικός Σχεδιασμός Εννοιολογικά ζητήματα, Μεθοδολογικές διευκρινήσεις και Εφαρμογές. Νομική Βιβλιοθήκη ISBN: 978-960-654-518-4.
• Γουργιώτης Α, Τσιλιμίγκας Γ, Χαϊνταρλής Μ (2021), Επιμέλεια σε Ελληνικά και Γαλλικά του «Χωροταξικός Σχεδιασμός και προκλήσεις. Νέα χωροταξική σκέψη σε Ελλάδα και Γαλλία». Νομική Βιβλιοθήκη, ΙSBN :978-960-654-446-0.
• Γουργιώτης Α., (2014), Επιμέλεια μετάφρασης στα Ελληνικά «European Rural Heritage. Observation Guide - Ευρωπαϊκός Οδηγός Παρατήρησης της Αγροτικής Κληρονομιάς» European Conference of Ministers responsible for Spatial/Regional Planning (CEMAT). Council of Europe .
• Γουργιώτης Α., Τσιλιμίγκας Γ. (2022) “ 13 Βασικές Ασκήσεις Χωροταξικού Σχεδιασμού”. Εκδόσεις Δράσης Καλλιπος
• Κόνσολας, Ν. (1997), Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.
• Μπεριάτος Η., Σταθάκης Δ., Γουργιώτης Α., (2014). Επιμέλεια μετάφρασης στα Ελληνικά, «Spatial development glossary- Γλωσσάρι Χωροταξίας». European Conference of Ministers responsible for Spatial/Regional Planning (CEMAT). Council of Europe.
• Οικονόμου Δ. (2009), Χωροταξική Πολιτική, Σημειώσεις, ΤμΜΧΠΠΑ, Βόλος